Nöropsikoloji ve Nöropsikolojik Testler
Nöropsikoloji, beyin ve davranış ilişkisini kapsayan bir bilim dalıdır. Klinik nöropsikoloji ise uygulamalı bir alan olup beyin-davranış ilişkisini kullanarak normal ve normal olmayan beyin gelişimini, beyinde oluşan bozulmaları ve bu bozulmaların düşünceler ve davranışlar üzerindeki etkisini incelemektedir. Uygulamalı bir bilim dalı olması nedeni ile beyin-davranış ilişkisini çeşitli standardize ölçme ve değerlendirme araçları ile göstermektedir. Bu ölçme ve değerlendirme araçları nöropsikolojik testler olarak adlandırılmaktadır. Dünyada ve ülkemizde sıklıkla kullanılan bu testler nöropsikolojik hastalıkların (demans) ayırıcı tanısı, tıbbi takibi, beyin ve davranış ilişkisini temel alan çoğu araştırmaya ve yasal süreçlere objektif veri oluşturması için önemlidir. Nöropsikolojik testler beyinde yer alan beş temel bağlantı sistemini değerlendirmeye yarar sağlamaktadır. Özellikle Alzheimer Hastalığı, Parkinson Hastalığı, Travmatik Beyin Hasarı, Multipl Skleroz ve diğer tüm demans hastalarında nöropsikolojik testler tanı konusunda faydalı olmaktadır. Özellikle bunama ve depresyon ayırıcı tanısı, bunamaların alt tiplerinin tayin edilmesi ve normal yaşlanma süreci ile hastalıklı süreçlerin ayırt edilmesi gibi konularda yardımcı olmaktadır.
Nöropsikolojik Testler Bataryası
Nöropsikolojik test bataryası beş temel beyin bölgesinin işlevini ölçmek amacı ile bir araya getirilmiş testler topluluğu olarak tanımlanabilir. Her bir beyin işlevi farklı testler ile değerlendirilmektedir. Muhakeme becerisi ve yürütücü işlevler; Wisconsin Kart Eşleme, Saat Çizimi, Atasözü Yorumlama, Benzerlikler testleri ile değerlendirilmektedir. Görsel-mekansal işlevler; Benton Yüz Tanıma ve Şekil Kopyalama testleri ile değerlendirilmektedir. Sözel ve görsel bellek işlevleri, Sözel Bellek Süreçleri Testi (SBST) ve WAIS Memory VI testleri ile değerlendirilmektedir. Dil işlevleri ise; Boston Adlandırma Testi ile değerlendirilmektedir. Bu testler kişilere bir bütün halinde uygulanabildiği gibi, tek bir beyin işlevi değerlendirilmek istendiğinde ayrı ayrı da uygulanabilir. Bu testler özellikle Alzheimer Hastalığı, Parkinson Hastalığı, Travmatik Beyin Hasarı, Multipl Skleroz ve diğer tüm demans hastalarında tanı konusunda faydalı olmaktadır. Özellikle bunama ve depresyon ayırıcı tanısı, bunamaların alt tiplerinin tayin edilmesi ve normal yaşlanma süreci ile hastalıklı süreçlerin ayırt edilmesi gibi konularda yardımcı olmaktadır
Dr. Celal Şalçini